Gelişim Alanı mı, Angarya mı? Yeni Başlayana İş Devrinin Psikolojisi

Yeni Başlayan Çalışana Yapmaktan Sıkıldığımız İşleri Devretmek Nasıl Hissettirir?

İşe yeni başlayan biri aramıza katıldığında, ekipte genellikle görünmeyen ama hissedilen bir rahatlama olur. Artık “o raporları her hafta düzenlemek zorunda kalmayacağım” ya da “müşteri verilerini girmekten kurtuldum sonunda” gibi iç sesler devreye girer. Peki, gerçekten sadece "angarya" gibi gördüğümüz işleri devretmek bize ne hissettiriyor? Ve bu durum yeni başlayanlar için ne anlama geliyor?

---

🌀 Hepimizin Ortak Hikâyesi: “Zamanında Ben de Yaptım”

Çoğu çalışan, kariyerinin başında pek de heyecan uyandırmayan görevlerle tanışır: veri girişi, toplantı notlarını yazmak, tarama işleri, rutin müşteri yanıtları… Bunlar, işin görünmeyen ama sürekliliğini sağlayan parçalarıdır. Deneyimli çalışanlar olarak zamanla bu görevlerden sıkılır ve daha stratejik, yaratıcı, karar verici alanlara yönelmek isteriz.

Tam da bu noktada yeni başlayan bir çalışan ekibe katıldığında “bu iş artık senin” demek hem pratik hem de insani bir ihtiyaç gibi görünür. Ama gerçekten öyle mi?

---

💡 Araştırmalar Ne Diyor?

2020 yılında Harvard Business Review’da yayımlanan bir çalışmada, çalışanların görev devri sırasında yaşadığı duygusal karmaşa incelendi. Özellikle deneyimli çalışanların, tekrarlayan ve düşük değerli gördükleri işleri devrederken rahatlama ile birlikte suçluluk ve otorite kaybı hissi yaşadığı ortaya çıktı (HBR, 2020).

Başka bir araştırma ise iş devrinin çalışan motivasyonu üzerindeki etkisini inceledi. Gallup’un 2021 tarihli raporuna göre, görev devri yapan çalışanlar eğer bu süreci bilinçli ve yapıcı şekilde yürütürse, hem kendilerinin hem de yeni çalışanın bağlılık ve performans puanı artıyor.

---

🎯 İyi Niyetle Kötü Niyet Arasında İnce Bir Çizgi

Bir çalışana, özellikle yeni birine görev verirken kritik bir soru devreye giriyor:

“Bu işi neden ona veriyorum?”

Zaman kazanmak için mi?

Kendisini geliştirsin diye mi?

Artık ben yapmak istemediğim için mi?

Yoksa bu işin gerçekten öğrenilmesi gereken bir yönü olduğunu düşündüğüm için mi?

Eğer dürüstçe cevap “sadece sıkıldım” ise, bu sadece profesyonel değil, aynı zamanda etik bir meseleye de dönüşebilir.

---

🧩 Deneyimli Çalışanlar Ne Yapabilir?

1. Görevi Gelişim Odağıyla Çerçevele

"Bu işi sen yap, ben çok sıkıldım" yerine:

“Bu görev süreci öğrenmek için güzel bir alan, aynı zamanda işin arka planını anlamana yardımcı olur” demek, deneyim aktarmanın daha profesyonel yoludur.

2. Mikro Yönetim Yerine Mentorluk

Görevi devrettikten sonra arkanı dönüp gitmek yerine, bir süre birlikte yapmak, hem destek hissini artırır hem de öğrenme sürecini hızlandırır.

3. Görevin Neden Değerli Olduğunu Açıkla

Yeni başlayan biri için motivasyonu artırmanın en etkili yolu, yaptığı işin bütüne nasıl katkı sağladığını göstermekten geçer.

---

Görev devri, özellikle deneyimli çalışanlar için rahatlama sağlasa da, profesyonel bir bilinçle yürütülmediğinde ekip içi güveni zedeleyebilir. Yeni başlayanlara sadece “sıkıldığımız işleri” değil, aynı zamanda gelişim fırsatlarını da devretmek gerekir.

Bir işi vermeden önce kendimize şu soruyu soralım:

> “Ben bu görevi devrederek sadece kendime mi, yoksa karşı tarafa da bir şey kazandırıyor muyum?”

Eğer ikincisi varsa, işte o zaman gerçekten ekip ruhuyla çalışıyoruz demektir.